Bilim ve Teknoloji

413 yıllık gizem çözülüyor: Tamamı aktif volkanlarla kaplıydı

NASA’nın Juno uzay aracı, Jüpiter'inin lavlar ve volkanlarla kaplı uydusu Io'nun gizemini çözmeye yardımcı olacak bilgiler topladı.

NASA’nın Juno uzay aracından gelen Jüpiter'inin lavlar ve volkanlarla kaplı uydusu Io hakkındaki bilgiler, araştırmacıların "daha önce benzerine rastlamadıkları" detaylar içeriyor.

Evrendeki en volkanik nesne olarak kabul edilen Jüpiter’in en içteki uydusu Io'nun alevli manzarası yıllardır bilim insanlarını şaşırtıyordu. Ancak Nature Astronomy dergisinde yayımlanan bir çalışma, bu kozmik bulmacaya yeni bir netlik kazandırdı. 

NASA’nın Juno uzay aracıyla toplanan verileri kullanan araştırmacılar, Io'nun volkanik sıcak noktalarını daha önce görülmeyen kutup bölgelerini de içerecek şekilde haritalandırdırdı.

İÇ SIRLARINI ÇÖZMEYE AZ KALDI

Uydunun iç sırlarını çözmeye bir adım daha yaklaştıran çalışma, Io’nun volkanik aktivitelerinin çoğunlukla alt enlemlerinde ve ekvator bölgelerinde yoğunlaştığını ortaya çıkardı. Bu da önceki teorilerin aksine, uydunun derin ısı kaynaklarını öngörmek yerine, volkanik şiddetini besleyen yoğun sıcaklığın daha sığ derinliklerden kaynaklandığını göstermiş oldu.

Yeni haritalandırma ile Io’nun volkanik ısısının, muhtemelen esnek bir üst manto veya kabuğun altında yer alan erimiş bir kaya okyanusu içinde yoğunlaştığı bulgusuna rastlanırken, Io’nun iç ısı dağılımı ile volkanik aktivite arasındaki ilişki hâlen çözülmeyi bekliyor.

Kuzey ve güney kutupları arasında önemli bir fark gösteren verilere göre, kuzey kutbu güneyine kıyasla alan başına önemli ölçüde daha fazla volkanik ısı yayıyor. Bu da ısı akışını etkileyen keşfedilmemiş jeolojik incelikleri işaret ediyor.

Yeni çalışma Io’nun volkanik dinamiklerini anlama konusunda önemli bir adım olsa da, sürekli evrilen bir olguyu temsil ediyor.