Gevher Nesibe Şifaiyyesi, Selçuklu Hükümdarı II. Kılıçarslan'ın kızı Gevher Nesibe Sultan tarafından vasiyet edilmiş ve ağabeyi I. Gıyaseddin Keyhüsrev tarafından 1206 yılında Kayseri'de inşa edilen tıp bilimlerinin öğretildiği medrese ve hastanedir. Aynı zamanda Gevher Nesibe Sultan Medresesi ve Darüşşifası olarak da bilinir.
Gevher Nesibe Sultan, saray başsipahisine aşık olmuş, ancak ağabeyi I. Gıyaseddin Keyhüsrev evlenmelerine izin vermemiştir. Gevher Nesibe, hastalığının ardından ölmeden önce ağabeyine kendi adına insanların ücretsiz yararlanabileceği bir şifahane yaptırmasını vasiyet etmiştir. Bu vasiyet üzerine 1. Gıyaseddin Keyhüsrev, 1204-1206 yılları arasında şifahaneyi, 1210-1214 yılları arasında da tıphaneyi yaptırmıştır.
Gevher Nesibe Şifaiyyesi, tıp eğitimi ve sağlık hizmetini birlikte veren dünyanın ilk merkezlerinden biri olarak kabul edilir. Tıp medresesi ve uygulama birimi olan hastane, Selçuklu hükümdarı Alaaddin Keykubat'ın sağlık nazırı Ekmeleddin'in hocalık yaptığı bir merkezdir. Ünlü Türk hekimleri, Ebubekir, Gazanferi, Ali Şinasi, Ebu Salim Ibni Kübra, Yakubi, Sucauddin Ali Bin Ebu Tahir ve Seyit Samet, Gevher Nesibe Medresesi'nde yetişmiş ve hocalık yapmışlardır ¹.
Hastaların tedavisi için akıl hastalarına su, kuş ve müzik sesi dinletilmiş, tepeden aydınlatmalı üç ameliyathane bulunmuş ve hastalara narkoz olarak ‘afyon, şarap, sarı sabir ve ademotu ile Hindistan cevizi’ karışımı verilmiştir. İlaç yapımında kullanılan bitkiler ve sebzeler de medresenin damında kurulan serada yetiştirilmiştir ¹.
Günümüzde Erciyes Üniversitesi Tıp Tarihi Enstitüsü tarafından kullanılan Gevher Nesibe Şifaiyyesi, Tıp Tarihi Müzesi olarak hizmet vermektedir
Gevher Nesibe Şifaiyyesi, tıp bilimlerinin öğretildiği bir medrese ve hastane olarak inşa edilmiştir. İşte bu tarihi merkezde gerçekleştirilen tıbbi uygulamalar:
1. Akıl Hastalarının Tedavisi: Akıl hastalarına su, kuş ve müzik sesi dinletilerek tedavi edilmeye çalışılmıştır.
2. Ameliyatlar: Medresede bulunan tepeden aydınlatmalı üç ameliyathanede katarakt ve mesane ameliyatları yapılmıştır.
3. Narkoz Uygulaması: Hastalara narkoz olarak ‘afyon, şarap, sarı sabir ve ademotu ile Hindistan cevizi’ karışımı verilmiştir.
4. Bitkisel İlaçlar ve Sebzeler: İlaç yapımında kullanılan bitkiler ve sebzeler medresenin damında kurulan serada yetiştirilmiştir ¹².
Selçukluya ait Dünyanın ilk Akıl hastanesi-Gevher Nesibe Şifaiyyesi, tıp eğitimi ve sağlık hizmetini bir araya getiren dünyanın ilk merkezlerinden biri olarak kabul edilir. Ünlü Türk hekimleri, Ebubekir, Gazanferi, Ali Şinasi, Ebu Salim Ibni Kübra, Yakubi, Sucauddin Ali Bin Ebu Tahir ve Seyit Samet, Gevher Nesibe Medresesi'nde yetişmiş ve hocalık yapmışlardır Bugün ise Erciyes Üniversitesi Tıp Tarihi Müzesi olarak hizmet vermektedir
