Mayıs 2022'de "Türk Uzay Yolcusu ve Bilim Misyonu" görevi için 2 Türk vatandaşının seçileceği bildirildi ve Türk astronot başvurusu hakkındaki bilgiler Türkiye Uzay Ajansının (TUA) internet sitesinde yayımlandı.
Türk astronot seçimleri için 36 bin aday başvuru yaptı. Adaylar arasından 30'u Ankara'ya çağrıldı. Adayların seçilmesinde mühendislik, fizik, tıp ve astronomi alanlarında gösterdikleri faaliyetlerin yanı sıra yaptıkları sporlar da belirleyici oldu. Gerekli şartları sağlayan adaylar Ankara'da tıbbi ve psikolojik testlerden geçirildi. Değerlendirmeler sonucunda ise Alper Gezeravcı, ilk Türk uzay yolcusu oldu.
PEKİ ALPER GEZERAVCI’NIN YOLCULUK SERÜVENİ NASIL OLACAK?
Türkiye Uzay Ajansı’nın verdiği bilgiye göre Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 14 gün kalacak olan Gezeravcı, orada 13 farklı bilimsel deneye imza atacak.
Ax-3 mürettebatı NASA'nın Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatılacak.
Roket, yine SpaceX'in Dragon uzay aracını taşıyacak.
EKİPTE KİMLER VAR?
İlk Türk uzay yolcusu Alper Gezeravcı, Ax-3 misyonunda İspanyol, İtalyan ve İsveçli astronotlarla birlikte görev alacak.
Gezeravcı yanında Türk bayrağı, aile fotoğrafları ve Yörük kültürüne ait bazı objeler götürecek.
1992 doğumlu Tuva Cihangir Atasever de yedek uzay yolcusu olarak belirlendi.
Gezeravcı'nın herhangi bir nedenden ötürü uzaya çıkamaması durumunda yolculuğu Atasever gerçekleştirecek.
UZAYDA HANGİ DENEYLERİ YAPACAK?
Gezeravcı, uzayda bulunduğu süre boyunca çeşitli bilimsel deneyler gerçekleştirecek.
Türk Astronomi Derneği Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Sinan Kaan Yerli, Gezeravcı'nın bu deneylerle elde edeceği verilerin Türkiye için “paha biçilemez” olduğunu belirtti:
“Bir deneyin çıktısı, ‘Bu malzeme uzayda böyle davranıyor’ olacak. Bunu başka hiçbir şekilde ölçemezsiniz. Uzaya çıkmak çok pahalı bile olsa, verisi çok daha değerli oluyor”
Doç. Dr. Yerli'nin açıklaması şöyle:
“Deneylerden bir tanesi olan Vokalkord’da, başka hiçbir sesin olmadığı ortamda solunum, konuşma ve öksürme seslerini yapay zeka ile uzayda deneyerek, bununla ilgili bir algoritma geliştirilecek. Böylece aşağıda solunumla ilgili bir çok hastalık ve enfeksiyon için yapay zeka ile tanı koymaya çalışacaklar.
"Dünya’ya geri döndüğünüzde bu deneyin ve sonuçlarının sahibi siz oluyorsunuz. Bu veri için size gelecekler. O zaman algoritmanın değeri bir anda artıyor. Türkiye bu yarışa sonundan da olsa bir yerinden katılmış oluyor”
TÜBİTAK VE TÜRKİYE UZAY AJANSI KARARLAŞTIRDI
Alper Gezeravcı'nın yürüteceği deneyler üniversite ve araştırma kurumlarınca hazırlandıktan sonra Türkiye Uzay Ajansı ve TÜBİTAK uzay uzmanlarından oluşan bir komisyonca kararlaştırıldı.
'MİYELOİD' deneyi ile uzay ortamında radyasyona maruz kalmanın kanser hücreleri üzerindeki etkisi incelenecek.
'MESSAGE' deneyi ile yerçekimsiz ortamdan etkilenen henüz işlevi keşfedilememiş genlerin tespit edilmesi ve uzay görevlerinde, bağışıklık hücrelerinden hangilerinin yer çekimi tarafından direkt olarak etkileneceğinin, CRISPR gen mühendisliği yöntemleri ile belirlenmesi hedefleniyor.
'PRANET' deneyi ile propolis maddesinin mikro yerçekimi ortamındaki bakteriler üzerindeki etkisi araştırılacak. Kontrol ve deney grupları oluşturularak propolisin anti-bakteriyel etkisi test edilecek, sonuçların yer çekimli ortam ile benzer sonuçlar verip vermeyeceği karşılaştırılacak.
Propolis, çeşitli rahatsızlıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan bir madde.
Yapılacak deneylerin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.