Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) ile ilgili düzenleme sonrasında, 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar için emeklilikte yaş şartı kalktı.
8 Eylül 1999 sonrasını kapsayan yeni düzenlemeye göre, EYT'li olamayan sigortalılar için kademeli bir yaş şartı bulunmazken, bu yaş şartlarını işe giriş tarihleri belirliyor.
Ayrıca, hizmet akdi ile çalışanların emekli olmalarında hangi kanun hükümlerinin geçerli olacağı da sigortalı olunan tarihe göre değişiklik gösteriyor.
KADIN VE ERKEKTE YAŞ ŞARTI FARKLI
İşe giriş tarihine göre emeklilik şartları şöyle belirleniyor;
8/9/1999 ve öncesi sigortalı olarak ilk defa işe başlayanların yaşlılık aylığına hak kazanabilmeleri için sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı koşullarının bir arada yerine getirilmesi gerekirken,bu sigortalılar EYT kanunu kapsamına giriyor.
23/5/2002 tarihinde 15 yıl sigortalılık süresi, 3 bin 600 prim ödeme gün sayısı ile kadınlarda 50 erkeklerde ise 55 yaş şartlarını yerine getirenler emekli olabiliyor. Bu tarihte bu şartları yerine getiremeyenler için ise yerine getirecekleri tarihe göre kademeli geçiş süreci öngörülüyor. Bu noktada kısmi emeklilik şartları oluşuyor.
EYT'Lİ OLAMAYANLAR NE YAPACAK?
8/9/1999-30/4/2008 tarihleri arasında ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlar ise, kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 7 bin gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak, kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 25 yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 4 bin 500 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartlarından birinin yerine getirilmesi koşuluyla yaşlılık aylığından yararlanabilecek.
30/4/2008 tarihinden sonra ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanların yaşlılık aylığına hak kazanmalarında 5510 sayılı Kanunla belirlenen şartlar geçerli olacak.
5510 sayılı Kanuna göre,n01.01.2036 tarihine kadar kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 7 bin 200 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla, 01.01.2036 tarihinden sonra 7 bin 200 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme gün sayısı koşulunun yerine getirilmesi halinde ise, gün koşulunun yerine getirildiği tarih aralığındaki yaş hadleri esas alınarak yaşlılık aylığına hak kazanacak.
7 BİN 200 GÜNÜN OLUŞTUĞU TARİH KADIN ERKEK PRİM ŞARTI
Gün koşulunun yerine getirildiği tarihe göre emeklilik yaşını gösteren tablo ise şöyle:
01.05.2008-31.12.2035 yılları arasında kadına 58, erkekte 60 yaşa 7 bin 200 gün prim şartı.
01.01.2036-31.12.2037 yılları arasında kadına 59, erkekte 61 yaşa 7 bin 200 gün prim şartı.
01.01.2038-31.12.2039 yılları arasında kadına 60, erkekte 62 yaşa 7 bin 200 gün prim şartı.
01.01.2040-31.12.2041 yılları arasında kadına 61, erkekte 63 yaşa 7 bin 200 gün prim şartı.
01.01.2042-31.12.2043 yılları arasında kadına 62, erkekte 64 yaşa 7 bin 200 gün prim şartı.
01.01.2044-31.12.2045 yılları arasında kadına 63, erkekte 65 yaşa 7 bin 200 gün prim şartı
01.01.2046-31.12.2047 yılları arasında kadına 64, erkekte 65 yaşa 7 bin 200 gün prim şartı.
01.01.2048- yıllarına kadın 65, erkekte 65 yaşa 7 bin 200 gün prim şartı
Bu düzenleme ile 2048 yılından itibaren yaşlılık aylığına hak kazanma yaşı eşitlenerek kadın ve erkek için 65 olacak. Ayrıca, kadın için 58, erkek için 60 yaş ile 2036 yılından sonrası için getirilen kademeli yaş hadlerine 65 yaşını geçememek üzere 3 yıl eklenmesi durumunda, 5 bin 400 prim ödeme gün sayısı üzerinden 5 bin 400 malullük, yaşlılık, ölüm prim ödeme gün koşulunun yerine getirildiği tarihe göre belirlenecek kademeli yaşta yaşlılık aylığı bağlanabilecek.
İŞE GİRİŞ TARİHİ KADIN ERKEK PRİMİ
Gün koşulunun yerine getirildiği tarihe göre emeklilik yaşını gösteren tablo ise şu şekilde:
01.05.2008-31.12.2035 yıllarına kadın 61, erkekte 63 yaşa 5 bin 400 gün prim
01.01.2036-31.12.2037 yıllarına kadın 62, erkekte 64 yaşa 5 bin 400 gün prim
01.01.2038-31.12.2039 yıllarına kadın 63, erkekte 65 yaşa 5 bin 400 gün prim
01.01.2040-31.12.2041 yıllarına kadın 64, erkekte 65 yaşa 5 bin 400 gün prim
01.01.2042-31.12.2043 yıllarına kadın 65, erkekte 65 yaşa 5 bin 400 gün prim
01.01.2044-31.12.2045 yıllarına kadın 65, erkekte 65 yaşa 5 bin 400 gün prim.
Ancak, bu durumda 5 bin 400 prim ödeme gün sayısının, 30/4/2008 ila 31/12/2008 tarihleri arasında ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlar için prim ödeme gün sayısı 4 bin 600 ve 5 bin 400 günü geçmemek üzere, daha sonraki yıllarda ilk defa hizmet akdi ile çalışmaya başlayarak sigortalı sayılanlar için her yıl bin'er gün eklenmek suretiyle kademeli olarak uygulanması öngörülüyor.
İŞE GİRİŞ TARİHİ KADIN ERKEK PRİM ŞARTI
Burada da kısmi emeklilik söz konusu olurken 25 yıl şartı ortadan kalkıyor. Buna göre;
01.05.2008-31.12.2008 yıllarına kadın 61, erkekte 63 yaşa 4 bin 600 gün prim
01.01.2009-31.12.2009 yıllarına kadın 61, erkekte 63 yaşa 4 bin 700 gün prim
01.01.2010-31.12.2010 yıllarına kadın 61, erkekte 63 yaşa 4 bin 800 gün prim
01.01.2011-31.12.2011 yıllarına kadın 61, erkekte 63 yaşa 4 bin 900 gün prim
01.01.2012-31.12.2012 yıllarına kadın 61, erkekte 63 yaşa 5 bin gün prim
01.01.2013-31.12.2013 yıllarına kadın 61, erkekte 63 yaşa 5 bin 100 gün prim
01.01.2014-31.12.2014 yıllarına kadın 61, erkekte 63 yaşa 5 bin 200 gün prim
01.01.2015-31.12.2015 yıllarına kadın 61, erkekte 63 yaşa 5 bin 300 gün prim
01.01.2016- yıllarına kadın 65, erkekte 65 yaşa 5 bin 400 gün prim şartı.