Tarihte Kıbrıs Adası’nda Yahudi Varlığı
Akdeniz’in üçüncü büyük adası olan Kıbrıs, tarihte birçok medeniyete ev sahipliği yaparken birçok defa da göçler, isyanlar ile savaşlara sahne olmuş bir adadır. Ada’nın bulunduğu coğrafi konum itibariyle ana karaya olan yakınlığı ile birçok halkı topraklarına çekmiştir. Kıbrıs Adası’na yerleşen ilk Yahudiler, adanın Helen egemenliği altında yaşarken ayak basmışlardır. M.S 70 yılında Kudüs’te çıkan Yahudi isyanı sonrasında Romalılar birçok Yahudi’yi Magosa yakınlarındaki Salamis şehrine yerleştirmişlerdir. Roma Devleti hakimiyeti altındaki Kıbrıs’ta Yahudiler farklı dönemler de çıkardıkları isyanlar sonucunda ceza olarak Kıbrıs Adası’na yerleşmelerine yasak getirilmelerine rağmen adadaki Yahudilerin yaşamalarına izin verilmiştir.
Ada’nın Lüzinyanlar ve Venedikler döneminin ardından başlayan Osmanlı Devleti hakimiyeti (1571-1878) ile Yahudiler çoğunlukla liman şehri olan Magosa şehrinde yaşamaktaydılar. 1577 yılında Filistin’den (Safed) getirilen Yahudiler adanın ticari hayatını canlandırmıştır. Osmanlı hakimiyetinde Kıbrıs’ta Yahudiler Magosa’nın yanında Lefkoşe, Hırsofu, Lefke ve Girne gibi şehirlerde yaşamaktaydılar. XIX. Yüzyıl sonlarına doğru Rus Çarlığı ve Romanya’da yaşayan bir grup Yahudi Kıbrıs Adası’na yerleşmiştir. Ada’nın Birleşik Krallık (İngiltere) hakimiyetine girmesiyle adaya Yahudi göçleri hızlanmıştır. II. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Filistin topraklarına gitmek isteyen Yahudiler İngiltere tarafından adada geçici kamplara yerleştirilmişlerdir.
İngiltere’nin Kıbrıs Adası’nı seçmesinin sebeplerinin başında adanın Lübnan, Suriye ve Filistin’e olan yakınlığıdır. Magosa yakınlarında kurulan kamplara yerleşen Yahudilerin sayısı 52 bini bulurken, kamplarda 2 bin bebek doğmuştur. İsrail Devleti’nin kurulduğu 1948 yılından sonra ada da kamplarda yaşayan Yahudiler İsrail’e taşınmış ve daha sonra da kamp kapatılmıştır.
KKTC İkinci Vatanımız
Dünya ülkelerinin ve Güney Kıbrıs Rum Kesimi (GKRK)’nin KKTC’ye karşı sürdürdükleri uluslararası izolasyon hareketine rağmen Türk iş insanlarından sonra adanın kuzeyine en çok yatırım yapan İsrailli iş insanları olmuştur. Tel Aviv doğumlu hem İsrail hem de Amerika Birleşik Devletleri (ABD) pasaportu taşıyan Ronny Kuperberg isimli iş insanı “KKTC’de mülk fiyatlarının ucuzluğu bizi çekiyor. Ayrıca adanın İsrail’e yakınlığı da yatırım kararımızda önemli rol oynuyor” sözleriyle 27 senedir KKTC’de yaşayan Kuperberg “KKTC’nin ikinci vatanımız” ifadesiyle “adaya yerleşip arazi yatırımı yapan İsrail pasaportlu ilk iş insanı olduğunu” üstüne basa basa söylemektedir. Kuperberg yine “Birçok İsrailli iş insanı gibi bende Girne’nin Esentepe bölgesinde büyük miktarlarda mülk satın alıp, bir süre kumar sektöründe faaliyetler gösterdiğini” söylemekte ve “birçok İsrailli iş insanı benim aracılığımla mülk aldığını” ilave etmektedir.
Yahudi Yerleşimciler
İsrail Devleti’nin Kıbrıs sorunun yakından takip ettiği ve adanın hem kuzeyinden hem de güneyinde mülkler alarak adaya yerleşmeyi teşvik etmektedir.
