Bilim ve Teknoloji

Türk araştırmacılar geliştirdi: Artık tespit etmek kolay!

KKTC’de Batı Nil Virüsü’nü iki saatte tespit edebilen "PCR Tanı Kiti" geliştirildi.

KKTC’deki DESAM Araştırma Enstitüsü araştırmacıları, Batı Nil Virüsü’nün hızlı bir şekilde tespit edilerek etkin bir tedaviye başlanabilmesi amacıyla, virüsü iki saat içerisinde tespit edebilen "PCR Tanı Kiti" geliştirdi.

Sivrisineklerden insanlara bulaşan Batı Nil Virüsü ile enfekte olan vakaların yüzde 80’inde hiç bir belirti görülmezken yüzde 20’sinde ise ani başlangıçlı yüksek ateş, kas ve eklem ağrıları, yorgunluk hissi, baş ağrısı, sıklıkla göz kürelerinin arkasında hissedilen ağrı, bulantı, kusma, nadiren deri döküntüleri ve lenf bezlerinde büyümeler gibi pek çok belirti görülebiliyor. Batı Nil Virüsü’nün merkezi sinir sisteminde tutulum gösterdiği yüzde 1 oranındaki vakalarda ise ölüme kadar gidebilen önemli sonuçlar oluşabiliyor.

DESAM Araştırma Enstitüsü Kit Üretim ve Genom Analiz Laboratuvarı araştırmacıları tarafından tasarlanıp üretilen "VecBornDis Batı Nil Virüsü qRT-PCR Tanı Kiti" de iki saat içerisinde sonuç veriyor.

Üniversitenin DESAM Araştırma Enstitüsü Müdürü Doç. Dr. Cenk Serhan Özverel, gelecekteki salgınlara hazırlıklı olunabilmesi için öncelikle sağlık sistemlerinin salgınlara karşı daha dirençli hale getirilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Doç. Dr. Cenk Serhan Özverel, "Araştırmacılarımızın geliştirdiği PCR Tanı Kitleri, sağlık sistemlerinin salgınlara karşı direnç kazanması için gerekli araçları sağlaması açısından son derece önemli. Geliştirdiğimiz PCR Tanı Kiti sayesinde, Batı Nil Virüsü ile enfekte olan kişileri tespit etmek iki saat içerisinde mümkün olacak" ifadesini kullandı.

"Neden kendi kitlerimizi üretmiyoruz? diyerek yola çıktık" diyen araştırma merkezindeki Dr. Gökçe Akan ise, "Covid zamanında hızlı tanı kitlerinin ne kadar önemli olduğunu fark etmiştik. Olan kitler de ulaşım problemlerinden dolayı elimize ulaşmıyordu. O yüzden biz de ‘neden kendi kitimizi’ yapmıyoruz dedik. Önümüzdeki 40 yıl içerisinde başlayabilecek salgınlarda öngörülen 2 tane virüs var. Bunlar için de hazırlıklı olmak açısından onların da kitlerini dizayn ettik ve kullanıma hazır hale getirdik. Adamızda da Batı Nil Virüsü vakası görüldü. Bunun için hızlı tanı mevcut değildi. Biz de o yüzden bu virüs için tanı kiti hazırladık. Aynı zamanda biz merkez olarak tarım ürünlerindeki GDO’yu tespit edebilen kitler de hazırladık" dedi.