Kosova, yüzde 90’dan fazlasını etnik Arnavutların oluşturduğu, kuzey kesiminde Sırp nüfusun ağırlıklı olarak yaşadığı bir ülke. Zaten olaylar da bu bölgede yaşanıyor.
Kasım 2022’de Sırbistan’ın Kosova'daki Sırplar için plaka basma uygulaması, Kosova tarafından engellenince olaylar patlak vermiş; yerel seçimler öncesi Sırpların toplu istifası ile kriz devam etmişti. Taraflar arasındaki gerginlik NATO’nun devreye girmesiyle taylıya bağlanmıştı. Seçimleri boykot eden Sırplardan sonra bölgedeki belediyeleri Arnavutlar kazandı ancak Sırplar hem seçimi boykot edip hem de seçilen başkanların koltuklarına oturmasına karşı gelmişti.
Avrupa’nın en genç nüfusuna sahip olan Kosova, Sırp milliyetçiler için hem dini hem de ulusal anlamda ”kutsal” toprak gibi. Osmanlı ile yaşanan 1389'daki I. Kosova Savaşı'nı ulusal mücadelenin simgesi olarak gören Sırplar, benliğini bu topraklar olarak gösteriyor.
Ancak 98-99’da yaşanan Arnavut isyanı, Sırbistan ile Kosova’yı ayırmış ve 10 binden fazla insanın öldüğü olaylar sonrası NATO müdahalesi olmuştu. KFOR isimli bu NATO askeri birliği de güvenlik birimi olarak 1999’dan bu yana ülkede.
TÜRKİYE ETKİ ALANINI AKTİF ŞEKİLDE YÜRÜTÜYOR
2008’de bağımsızlığını kazanan Kosova’da 100’den fazla ülke tarafından tanınıyor ancak Rusya, Çin ve Sırbistan gibi ülkeler Kosova’yı tanımıyor. Haziran ayında Türkiye’nin ilave 500 asker gönderme kararı ile ülkedeki Türk askerinin sayısı 850’ye çıktı. Yani Kosova’da KFOR kapsamındaki 4.000 asker arasında Türk askeri, İtalya (715) ve ABD’yi (561) de geçti.
Türkiye, Osmanlı’dan kalan etki alanını Balkan coğrafyasında da aktif şekilde yürütüyor. Kosova’da 512 milyon euro ile toplam yatırımların yaklaşık yüzde 10’una sahip olan Türkiye, Kosova'da en fazla doğrudan yatırım yapan 3. yabancı ülke konumunda. 10 Ekim itibarıyla KFOR’un komutasının da ilk kez Türk Silahlı Kuvvetleri’ne verilmesiyle ülkedeki en fazla yabancı asker ve bunların komutası Türkiye’ye geçmiş oldu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Sırp mevkidaşı Vucic ile olan yakın ilişkilerinin, bölgedeki gerginliklere olumlu etki göstermesi beklenebilir. Önümüzdeki aylarda Kosova'daki gelişmeleri daha yakından izlemek önemli olacaktır.
